Vi rút gây viêm phổi ở người (hMPV)
Human metapneumovirus Chia sẻ
GIỚI THIỆU
Virus metapneumovirus ở người (hMPV) là một trong những loại virus gây ra cảm lạnh thông thường (nhiễm trùng đường hô hấp trên). Nó thường chỉ khiến con người bị bệnh nhẹ, nhưng nó có thể khiến một số người bị bệnh rất nặng.
Virus này thuộc họ virus Pneumoviridae , cùng với virus hợp bào hô hấp (RSV). Lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2001 và đã lây lan giữa mọi người trong nhiều thập kỷ. Nó được tìm thấy trên khắp thế giới.
Nó lây lan giống như các loại virus cảm lạnh thông thường khác, thông qua các hạt hô hấp truyền nhiễm lây lan qua không khí từ người bệnh sang người khác. Điều này có nghĩa là một người có thể nhiễm virus khi họ ở gần người bệnh hoặc chia sẻ không gian kín với họ. Nó cũng có thể xâm nhập vào cơ thể bằng cách chạm vào các bề mặt bị ô nhiễm như tay nắm cửa hoặc tay nắm cửa rồi chạm vào mắt, mũi hoặc miệng.
- Chỉ có một số quốc gia theo dõi và báo cáo xu hướng cho HMPV, vì vậy chúng tôi(WHO) chưa hiểu đầy đủ về cách nó lan rộng ở tất cả các khu vực và khí hậu. Các nghiên cứu cho thấy ở các vùng ôn đới, HMPV chủ yếu lan truyền vào cuối mùa đông và mùa xuân, cùng lúc với các loại virus đường hô hấp thông thường khác như cúm theo mùa và RSV. Tuy nhiên, nó tiếp tục lan rộng ở cấp độ thấp hơn và khiến một số người bị bệnh quanh năm.
- Các nhà nghiên cứu ước tính rằng khoảng 10% đến 12% các bệnh về đường hô hấp ở trẻ em là do HMPV gây ra. Hầu hết các trường hợp đều nhẹ, nhưng khoảng 5% đến 16% trẻ em sẽ phát triển nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phổi.
- Virus metapneumovirus ở người (HMPV) có thể gây bệnh đường hô hấp trên và dưới ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu.
- HMPV là một nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng đường hô hấp trên ở trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 5 tuổi. Mặc dù bất cứ ai cũng có thể mắc HMPV, trẻ sơ sinh, người lớn tuổi và những người có tình trạng sức khỏe như ức chế miễn dịch, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và hen suyễn có nguy cơ mắc bệnh nặng cao hơn.
HMPV rất có thể lây lan từ người bị nhiễm sang người khác thông qua
- Dịch tiết từ ho và hắt hơi
- Tiếp xúc cá nhân gần gũi, chẳng hạn như chạm, hôn, ôm hoặc bắt tay,..
- Chạm vào các vật thể hoặc bề mặt như điện thoại, tay nắm cửa, bàn phím hoặc đồ chơi có chứa vi-rút sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc mắt
Bất kỳ ai cũng có thể mắc hMPV, nhưng bạn có nguy cơ mắc bệnh nặng cao hơn nếu là:
- Trẻ em dưới 5 tuổi (đặc biệt là trẻ sinh non) hoặc trên 65 tuổi.
- Có hệ thống miễn dịch suy yếu (do các tình trạng như HIV, ung thư hoặc rối loạn tự miễn dịch, hoặc do thuốc ức chế hệ thống miễn dịch).
- Bị hen suyễn hoặc COPD.
Đôi khi hMPV gây ra các biến chứng. Các biến chứng này có thể nghiêm trọng và đòi hỏi bạn phải nhập viện. Chúng bao gồm:
- Viêm tiểu phế quản.
- Viêm phế quản.
- Viêm phổi.
- Cơn hen suyễn hoặc COPD tái phát.
- Nhiễm trùng tai (viêm tai giữa).
Nhìn chung, những người bị nhiễm hMPV sẽ có các triệu chứng giống như cảm lạnh hoặc cúm:
Thời gian ủ bệnh ước tính là 3 đến 6 ngày và thời gian trung bình của bệnh có thể thay đổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng nhưng tương tự như các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác do vi-rút gây ra.
- Ho
- Sốt
- Đau họng
- Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
- Đau nhức cơ thể
- Đau đầu.
Các triệu chứng của bệnh nghiêm trọng hơn bao gồm thở khò khè, khó thở, đau ngực, chóng mặt, phát ban, mệt mỏi nghiêm trọng, mất nước hoặc sốt dai dẳng không thuyên giảm.
Các trường hợp nhẹ của bệnh viêm phổi do virus ở người thường kéo dài vài ngày đến một tuần. Nếu bạn bị bệnh nặng, có thể bạn sẽ mất nhiều thời gian hơn. Có thể có các triệu chứng dai dẳng, như ho, mất nhiều thời gian hơn để khỏi.
Vì hMPV là một loại virus đường hô hấp mới được phát hiện gần đây, do đó có thể không cân nhắc thường quy hoặc xét nghiệm hMPV. Tuy nhiên, nên cân nhắc xét nghiệm hMPV vào mùa đông và mùa xuân, đặc biệt là khi hMPV thường lưu hành.
Nhiễm trùng hMPV thường có thể được xác nhận bằng:
- Phát hiện trực tiếp bộ gen virus bằng xét nghiệm khuếch đại axit nucleic (NAAT) và
- Phát hiện trực tiếp các kháng nguyên virus trong dịch tiết đường hô hấp bằng phương pháp miễn dịch huỳnh quang hoặc miễn dịch enzym.
Tùy mức độ biểu hiện lâm sàng của tình trạng bệnh có thể xem xét:
- Xquang/ CT phổi
- Nội soi phế quản
- Hiện tại, không có liệu pháp chống vi -rút cụ thể để điều trị hMPV và không có vắc -xin để ngăn ngừa kMPV.
- Điều trị mang tính chất hỗ trợ.
Hiện tại, không có thuốc kháng vi rút nào được chấp thuận cho hMPV. Hầu hết bệnh nhân đều cảm thấy khỏe hơn sau vài ngày. Nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, nên tái khám. Những người có nguy cơ cao hơn cũng cần được tư vấn, ngay cả khi các triệu chứng của họ không quá tệ. Trong một số ít trường hợp, khi bệnh nhân cần phải nhập viện điều trị.
Các điều trị có thể được xem xét khi nhập viện: liệu pháp oxy, truyền dịch, corticoid,..
Bệnh nhân của bạn có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của hMPV và các loại vi-rút đường hô hấp khác bằng cách thực hiện theo các bước sau:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây. Nếu không thể sử dụng xà phòng và nước, hãy sử dụng chất khử trùng tay chứa cồn.
- Tránh chạm vào mắt, mũi hoặc miệng bằng tay chưa rửa sạch.
- Tránh tiếp xúc gần với người bị bệnh.
- Đeo khẩu trang (nhất là khi bị bệnh và không thể tránh tiếp xúc với người khác như nơi đông người hoặc không gian thông gió kém).
- Cải thiện thông gió khi có thể (chẳng hạn như mở cửa sổ để không khí lưu thông).
- Khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào.
- Che miệng và mũi khi ho và hắt hơi bằng khuỷu tay (không phải bằng tay).
- Rửa tay thường xuyên và đúng cách (bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây) hoặc dung dịch chứa cồn.
- Tránh chia sẻ cốc và đồ dùng ăn uống với người khác.
- Tránh không hôn người khác.
- Ở nhà khi bị bệnh.
- Đeo khẩu trang khi ở gần người khác.
- Cải thiện thông gió, đặc biệt là những không gian chung.
