NaHCO₃ trong toan chuyển hóa nặng ở người lớn
Tính lượng kiềm thiếu hụt và liều lượng NaHCO₃ cần truyền trong toan chuyển hóa nặng Chia sẻ
Chia sẻ
Dùng Camera điện thoại(người nhận) quét mã QR Code
GIỚI THIỆU
Điều chỉnh 1 phần tình trạng toan chuyển hóa nặng (pH < 7.1) hoặc HCO3- < 10 đến 12 mmol/L là cần thiết vì nếu cơ chế bù trừ hô hấp hữu hiệu mất bù sẽ gây ra tình trạng toan máu nặng đe dọa tính mạng bệnh nhân. Vì vậy, đối với bệnh nhân có mức HCO3- < 12 mmol/L cần được điều trị bằng cách truyền dung dịch Natri Bicarbonate (NaHCO3) với một lượng nhất định được tính toán để đạt được mục tiêu HCO3- ≥ 12 mmol/L.
HCO3- (mmol/L)
Cân nặng bệnh nhân (kg)
- Phân tích này chưa tính đến tình trạng mất HCO3- (vd: tiêu chảy, dẫn lưu..) và tăng sản xuất Acid đang diễn ra. Vì vậy, lượng cần bù được tính toán là lượng tối thiểu cần truyền.
- Mục tiêu điều trị: đưa pH > 7.1 và HCO3- ≥ 12 mmol/L.
- Không nên truyền NaHCO3 quá nhanh, khi vào trong máu NaHCO3 = Na+ + HCO3-, khi đó HCO3- + H+ = H2CO3 = H2O + CO2, dẫn đến tăng tạo CO2, nếu truyền quá nhanh mà hô hấp không đào thải kịp sẽ dẫn đến toan hô hấp phối hợp. Không những thế, kiềm hóa máu quá nhanh sẽ làm giảm nồng độ canxi ion hóa, tăng sản xuất Lactate, tăng thể tích dịch ngoại bào và tăng Natri máu.
- Ở bệnh nhân nhiễm toan ketone do đái tháo đường (DKA) chỉ bù NaHCO3 khi pH ≤ 6.9
- 1 mEq = 1 mmol
- 1 mEq/L = 1 mmol/L
- Dung dịch NaHCO3 4.2% chứa 0.5 mEq HCO3-/mL
- Dung dịch NaHCO3 8.4% chứa 1 mEq HCO3-/mL
- Dung dịch NaHCO3 1.4% chứa 0.167 mEq HCO3-/mL
Ví dụ: Lượng HCO3- thiếu hụt được tính toán bằng 400 mEq, sử dụng dung dịch NaHCO3 8.4% để truyền thì:
- Thể tích NaHCO3 8.4% cần truyền = 400 ÷ 1 = 400 mL
- Bicarbonate deficit (mEq/L) = [0.5 × body weight (kg) × (24 - [HCO3-])]
- Bicarbonate deficit (mEq) = Apparent volume of distribution × target change in [HCO3-]
- Apparent volume of distribution = Total body weight (kg) × [0.4 + (2.4/[HCO3-])]
- For example, to increase the serum bicarbonate to 12 mEq/L in a 60-kg patient with a serum bicarbonate level of 5 mEq/L:
- Apparent volume of distribution = 60 kg × [0.4 + 2.4/5] = 53 L
- Target change in [HCO3-] = 12 mEq/L - 5 mEq/L = 7 mEq/L
- 53 L × 7 mEq/L = 371 mEq